Van wie is de stoep? Deelfietsen in openbare ruimte
In steeds meer gebieden zijn inmiddels commerciële aanbieders van deelscooters en deelfietsen actief. Daarbij worden scooters en fietsen op de stoep geparkeerd. Dit roept de vraag op in hoeverre de openbare ruimte gebruikt mag worden voor het stallen van deelscooters en deelfietsen.
[Dit artikel verscheen eerder in Vexpansie 2021-2. | Tekst: Maaike de Wit]
Het Hotel had op de stoep voor haar deur een aantal fietsen geplaatst, met een kettingslot afgesloten en voorzien van een sticker met daarop een nummer. Volgens de gemeente was dit commercieel uitstallen van fietsen in strijd met de APV. Volgens artikel 4.3 van de APV is het namelijk verboden om zonder vergunning voorwerpen op de weg te plaatsen en/of te hebben, tenzij het gaat om voertuigen. Citaat:
Artikel 4.3
Voorwerpen en stoffen op, aan, in of boven de weg
1. Het is verboden zonder vergunning van het college voorwerpen of stoffen op, aan, in of boven de weg te plaatsen, aan te brengen, te hebben of te storten.
2. Het verbod geldt niet voor:
[…]
c. voertuigen, met inbegrip van kinderwagens, kruiwagens en dergelijke kleine voertuigen;
[…]
De gemeente had het Hotel daarom een zogenoemde last onder dwangsom opgelegd, een sanctiebesluit waarbij het Hotel werd verplicht om de fietsen weg te halen op straffe van een boete. Het Hotel vecht het besluit aan.
Oordeel rechtbank
De rechtbank gaf de gemeente gelijk. Het plaatsen van fietsen kon volgens de rechtbank vergeleken worden met winkeluitstallingen, die evenmin niet zijn toegestaan op de stoep. Ook het stallen van de fietsen werd immers uit commerciële overwegingen gedaan. Volgens de rechtbank was niet gebleken dat de fietsen in gebruik waren bij de hotelgasten of medewerkers. De fietsen leggen beslag op de openbare ruimte in het private belang van de onderneming dat ten koste ging van de publieke functies van de ruimte. Juridisch vertaald waren de fietsen daarom aan te merken als ‘voorwerpen’ in de zin van de APV – die niet op de stoep mogen worden geplaatst – en niet als ‘voertuigen’, die wel in de openbare ruimte mogen worden gestald.
Het Hotel gaat in hoger beroep.
Oordeel Raad van State
In hoger beroep krijgt het Hotel gelijk. Het Hotel had in hoger beroep onder meer aangevoerd dat de fietsen niet waren uitgestald met een commercieel oogmerk, maar bedoeld waren voor gebruik door hotelgasten en hotel-medewerkers. Daarom waren het voertuigen (en niet: voorwerpen) en mochten ze wel op de stoep worden gezet.
Het Hotel krijgt van de Raad van State gelijk, maar om andere redenen. Geoordeeld wordt volgens de tekst van de APV dat onder het begrip ‘voertuig’ ook een fiets valt en dat nergens uit de APV blijkt dat fietsen die door een hotel worden ingezet niet langer als ‘ voertuig’ kunnen worden beschouwd. Aangezien het zogenoemde legaliteitsbeginsel met zich meebrengt dat bij sancties zoals een last onder dwangsom heel duidelijk moet zijn omschreven voor welke handelingen men een sanctie kan krijgen, kon de gemeente niet op grond van de APV een sanctie opleggen.
De ‘wijze les’ voor de praktijk
Amsterdam zal haar APV op dit punt moeten aanpassen om alsnog handhavend te kunnen optreden tegen de manier waarop het Hotel gebruik maakt van de stoep. De wijze les uit deze uitspraak is dus dat als een gemeente het stallen van (deel)fietsen en (deel)scooters op de stoep/ het openbaar gebied aan banden wil leggen, dit expliciet in de APV moet worden beschreven.
> Tekst: Maaike de Wit, advocaat partner Straatman Koster Advocaten
Bekijk meer artikelen
Norm toegankelijkheid gebouwen in aantocht
Gebouwen, dus ook parkeergarages zouden voor iedereen, dus ook voor mensen met een beperking makkelijk toegankelijk moeten zijn. Daar lijkt nu schot in te komen door een nieuwe brief van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) over de voortgang van het Actieplan Toegankelijkheid voor de Bouw.
Lees meerParkeervisie Leiden De nieuwe ingeslagen weg van auto- en fietsparkeren
Leiden heeft flinke ambities voor de toekomst, zo bleek bij het aantreden van het nieuwe college in 2018 en het nieuwe beleidsakkoord 2018-2022. Ambities op het gebied van onder meer duurzaamheid, mobiliteit en parkeren.
Lees meerCoronacrisis vergroot belang bereikbaarheid en parkeren van winkelgebieden Van basis- naar bestaansvoorwaarde
Er is een tijd geweest waarin er in Amsterdam iedere zaterdag een file stond vanaf het Rokin tot aan de parkeergarage van de Bijenkorf. Die tijd is voorbij.
Lees meer100 aangesloten gemeenten na 10 jaar SHPV en op naar 1 NPVR
Het SHPV (Servicehuis Parkeer-en Verblijfsrechten) is op 22 juni 2010 als coöperatie van en voor gemeenten opgericht, met als doel het marktneutraal faciliteren van een landelijke voorziening voor het vastleggen en ontsluiten van parkeer-en verblijfsrechten
Lees meerRechter aanvaardt flexibele parkeernormen met MaaS
De Hoge Raad heeft een streep gehaald door de fiscale handhaving van parkeerduurbeperking. Als je geen belasting mag betalen kun je ook geen naheffingsaanslag opleggen.
Lees meerParkeeroplossing in strijd met parkeerbeleid
Een omgevingsvergunning voor een nieuwbouwcomplex gaat tot twee keer toe onderuit, terwijl er niet één maar zelfs twee parkeeroplossingen zouden zijn. Dat het toch misgaat, komt – helaas – door een formele reden, zo blijkt. Onnodig, zo lijkt het. Wat ging er fout en welke oplossingen zijn er?
Lees meer