Daadwerkelijke autobezit inzichtelijk via passendeparkeernorm.nl

Gemeentelijke parkeernormen kunnen een fors remmend effect hebben op nieuwe woningbouw. Dit komt omdat ze soms (flink) te hoog zijn. Goudappel heeft onderzoek gedaan naar het autobezit, niet alleen per buurt in Nederland, maar ook per woningtype en eigendomssituatie.

[Dit artikel verscheen eerder in Vexpansie 2022-1. | Tekst: Frank Aalbers en Samir Ajanovic]

Per buurt is onderscheid gemaakt naar koopwoningen, sociale huurwoningen en particuliere huurwoningen. Een verdere verdeling is aangebracht naar vrijstaande woningen, twee-onder-een-kappers, rijwoningen en appartementen. Er zijn daarmee in totaal twaalf woningtypen onderscheiden. Uit het gebruik van de data in projecten blijkt dat er vaak ‘veel licht’ zit tussen gemeentelijke parkeernormen en het daadwerkelijke autobezit (inclusief leaseauto’s). Dit zien we met name bij projecten waarin sociale huurwoningen en appartementen gerealiseerd worden.

Website passendeparkeernorm.nl
Het daadwerkelijke autobezit per buurt per twaalf woningtypen is onderzocht door het combineren van gegevens uit eigen bronnen met output van onderzoek op niet-openbare microdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Om te voorkomen dat kosten voor woningbouwprojecten onnodig oplopen door de aanleg van overbodige parkeerplaatsen delen we de resultaten van het onderzoek graag breed. Hiertoe heeft Goudappel, in samenwerking met de provincie Zuid-Holland, het initiatief genomen om de website passendeparkeernorm.nl te lanceren. De site is voor iedereen toegankelijk.

Op de site wordt, na het kiezen van een buurt en een type woning, het autobezit op drie manieren getoond. Allereerst het autobezit van het type woning in de buurt zelf. Het autobezit van het type woning wordt echter ook getoond voor vergelijkbare buurten en de wijk waarin de gekozen buurt ligt. Dit om eventuele toevallige uitschieters op buurtniveau inzichtelijk te maken. Naar wens kunnen de vooraf default ingestelde ‘ligging van de buurt’ (inschatting) en ‘stedelijkheidsgraad’ (op basis van CBS-gegevens) aangepast worden. Deze zijn van invloed op de hoogte van het parkeerkengetal waarmee het autobezit vergeleken wordt. Dit parkeerkengetal is afkomstig uit een eigen bewerking van Goudappel van CROW-parkeerkengetallen. Deze bewerking is gedaan omdat de woningtypen die onderscheiden zijn ten behoeve van passendeparkeernorm.nl niet een-op-een vergelijkbaar zijn met de woningtypen die onderscheiden worden door CROW. Zowel het autobezit als het parkeerkengetal is exclusief het bezoekersaandeel. De vergelijking met een parkeerkengetal wordt gemaakt omdat veel gemeentelijke parkeernormeringen hierop zijn gebaseerd. NB. De website toont dus niet de afwijking van het daadwerkelijke autobezit ten opzichte van de vigerende gemeentelijke parkeernorm.

Meerwaarde voor gemeenten
Door deze blik op de werkelijkheid kan met passendeparkeernorm.nl geanalyseerd worden of het autobezit in buurten of wijken afwijkt van het gangbare kengetal. Als dat zo is, en de gemeentelijke parkeernormen gebaseerd zijn op kengetallen, kan dit een indicatie zijn dat parkeernormen aan actualisatie toe zijn. De informatie kan echter ook gebruikt worden voor het bepalen van een goed passende gebiedsindeling voor parkeernormen (is het autobezit per type woning in bijvoorbeeld alle ‘schilwijken’ wel gelijk?). Ook kunnen specifieke deelvragen worden beantwoord zoals: zijn de vigerende parkeernormen voor sociale huurwoningen wel passend? Door het koppelen van beschikbare informatie over huishoudleeftijd, huishoudomvang of gemiddelde WOZ-waarde per buurt, kunnen we tevens beschouwen of het verwerken van prijsklasse en maatvoering van woningen mogelijk is, en zo ja, hoe dat dan zo goed mogelijk doorvertaald kan worden naar parkeernormen.

Meerwaarde voor ontwikkelaars
Als ontwikkelaar ben je verplicht om bij (woningbouw)ontwikkelingen voldoende parkeerplaatsen aan te leggen. Met passendeparkeernorm.nl kan bekeken worden of het daadwerkelijke autobezit voor het type woningen dat in een buurt of wijk gebouwd gaat worden afwijkt van de gemeentelijke parkeernorm. Als dat zo is, en de gemeentelijke parkeernormen gebaseerd zijn op kengetallen, kan dit een concrete aanleiding zijn om met de gemeente in gesprek te gaan over de hoogte van de parkeernorm. Hierbij is het dan wel noodzakelijk om ook inzicht te hebben in de daadwerkelijke parkeerdruk op en rondom de betreffende ontwikkelingslocatie en de noodzaak van een (hoog) bezoekersdeel in de parkeernorm. Ook het bouwen voor specifieke doelgroepen, het aanbieden van deelauto’s of deelfietsen en/of het verbeteren van alternatieve vervoerwijzen kan van invloed zijn op het te realiseren aantal parkeerplaatsen. Zo kunnen we goed onderbouwen of, waarom en in welke mate afgeweken zou kunnen worden van de gemeentelijke parkeernormen. Een dergelijke analyse vormt de basis om met de gemeente het gesprek aan te gaan over het toepassen van een lagere parkeernorm voor een ontwikkeling.

Samenvattend
• Goudappel heeft voor elke buurt in Nederland onderzoek gedaan naar het autobezit voor 4 woningtypen en 3 soorten eigendomssituatie (12 typen).
• Gemeentelijke parkeernormen zijn (met name voor sociale huurwoningen en appartementen) vaak te hoog.
• Goudappel deelt de resultaten van het onderzoek via de website passendeparkeernorm.nl. Hierop is tot op buurtniveau inzichtelijk in hoeverre het daadwerkelijke autobezit afwijkt van gangbare parkeerkengetallen.
• Meerwaarde voor gemeenten is dat deze data goed gebruikt kan worden bij het beoordelen van vigerende parkeernormen of bij het opstellen van een nieuwe parkeernormennota (zowel voor de hoogte van de parkeernormen als de te gebruiken gebiedsindeling).
• Meerwaarde voor ontwikkelende partijen is dat de data kan aantonen dat gemeentelijke parkeernormen mogelijk te hoog zijn. En gerichte analyse vormt vervolgens de basis voor het gesprek met de gemeente om eventueel af te mogen wijken van de parkeernorm. Hiermee wordt voorkomen dat onnodig veel parkeerplaatsen worden aangelegd.

Meer informatie
> Website passendeparkeernorm.nl
> Tekst: Frank Aalbers en Samir Ajanovic, adviseurs bij adviesbureau Goudappel
> Beeld: Goudappel