30 jaar fiscalisering deel 3: Parkeer(belasting) verordeningen en beleidsregels

In de eerste twee artikelen in Vexpansie 1 en 2 is aan de orde geweest wat voorafging aan de fiscalisering en de regelgeving op rijksniveau. In dit artikel wordt ingegaan op de algemeen verbindende voorschriften die de gemeente dient vast te stellen: de parkeerverordening en de verordening parkeerbelasting en de beleidsregels zoals het uitgiftebesluit en het aanwijzingsbesluit.

[Dit artikel verscheen eerder in Vexpansie 2022-3 | Tekst Jitze Rinsma

De VNG heeft modelverordeningen opgesteld en deze ter beschikking van gemeenten gesteld. Gemeenten hebben die in de loop der tijd naar behoefte aangepast en uitgebreid. Op www.overheid.nl staan per gemeente de parkeerverordeningen en de beleidsregels.

Parkeerverordening

In de modelverordening staan eerst de definities en begripsomschrijvingen. Bijvoorbeeld wat wordt verstaan onder parkeren, wie is een houder van een (motor)voertuig, wat is parkeerapparatuur, wat is een parkeerapparatuur- en een belanghebbendenplaats, wat is een vergunning en wat is een vergunninghouder.

De parkeerverordening is een distributieverordening. De gemeente (burgemeester en wethouders) kan daarin, bij openbaar te maken besluit, weggedeelten of zones met venstertijden aanwijzen, waar bijvoorbeeld het regime van betaald parkeren (‘gefiscaliseerd parkeren’) geldt of die alleen bestemd zijn voor het parkeren door vergunninghouders. Verder kunnen zij op verzoek een vergunning verlenen voor parkeren in een zone betaald parkeren (een ‘fiscale parkeervergunning’) of voor het parkeren op belanghebbenden plaatsen. Tevens wordt aangegeven welke groepen of categorieën in aanmerking komen voor een vergunning in het fiscaal gereguleerde gebied. De groepen die genoemd worden in de modelverordening zijn: bewoners met een auto en degenen die voor de uitoefening van hun beroep een auto nodig hebben. In de loop der jaren zijn er door gemeenten naar behoefte andere groepen toegevoegd, die veelal omschreven worden in de nadere regels in het Uitgifte besluit.

Verder wordt in de modelverordening onder andere aangegeven:

• Binnen welke termijn na ontvangst van een vergunningaanvraag B&W beslissen over het toekennen en dat een eventuele afwijzing met redenen dient te worden omkleed;
• Voor welke termijn de vergunning wordt verleend en welke informatie de vergunning bevat;
• Wanneer een vergunning wordt ingetrokken. Denk daarbij aan verhuizing, bij vervallen van het vergunningstelsel of wanneer onjuiste gegevens zijn verstrekt. De intrekking dient met redenen te worden omkleed;
• Verbodsbepalingen, zoals het niet mogen plaatsen of laten staan van enig voorwerp op de gereguleerde parkeerplaatsen, de apparatuur met andere middelen dan wel met andere munten dan op de parkeerapparatuur staan aangegeven in werking te stellen, en parkeren zonder vergunning of in strijd met de aan de vergunning verbonden voorwaarden;
• Strafbepaling.

Uitgiftebesluit vergunningen

Dit is een uitwerking van de parkeerverordening, die door het college kan worden vastgesteld.

Daarin worden de definities beschreven zoals wanneer ben je bewoner, wat is een woning, wat is parkeren op eigen terrein (dan komt men doorgaans niet in aanmerking voor een vergunning).

Ook andere categorieën worden beschreven die in aanmerking kunnen komen voor een parkeervergunning, als men aan de uitgiftecriteria voldoet. Denk daarbij aan:

• Hulpverleners, mantelzorgers, verpleegkundigen, overheidsvergunningen etc.;
• Bezoekersvergunningen voor bewoners. Eerst was dat vaak één bezoekersvergunning per woonadres, later werden dat vaak kraskaarten en tegenwoordig zijn dat steeds meer digitale vergunningen met een bepaald quotum aan parkeeruren / parkeertegoed per jaar;
• Deelauto’s.

Verder kan worden aangegeven hoe wordt omgegaan met aanvragen als er geen ruimte is om meer vergunningen uit te geven dan de capaciteit, de zogenaamde wachtlijsten.

Verordening Parkeerbelasting

De Verordening Parkeerbelasting, een door de gemeenteraad vastgestelde verordening, is een heffingsverordening. Daarin wordt aangegeven dat de belastingplichtige degene is die het voertuig heeft geparkeerd, het tijdstip van ontstaan van de belastingschuld, tarief, tijdvak en maatstaf van de heffing en dat bij voldoening op aangifte moet worden betaald. In de verordening wordt ook de bevoegdheid opgenomen dat B&W bij openbaar te maken besluit aangeven waar, wanneer en hoe tegen betaling van de belasting mag worden geparkeerd. Ook kan een artikel worden opgenomen waarin de bevoegdheid is opgenomen tot klemmen en inzetten van de fiscale wegsleepregeling. In een afzonderlijk artikel worden de kosten van het opleggen van de naheffing, het aanbrengen en verwijderen van de wielklem en die van het overbrengen en bewaren in geval van afslepen opgenomen.

Besluit betaald parkeren

Sommige gemeenten noemen het ook wel ‘Aanwijzingsbesluit betaald parkeren’. In dit besluit van het college wordt aangegeven in welk gebied/zone van de gemeente -vaak per straat- fiscaal betaald parkeren geldt, waar welk tarief geldt, welke tijdsperioden het betaald parkeren geldt, hoe de aangifte bij parkeerapparatuur dient te gebeuren en hoe betaling met een vergunning zichtbaar achter de voorruit dient te zijn. Of in geval het een digitale vergunning betreft dient die betaald te zijn.

Tenslotte

Doordat het vaststellen van de verordening en beleidsregels een zelfstandige bevoegdheid van de gemeente is kan elke gemeente daar zelf invulling aan geven. Sommige gemeenten nemen zoveel mogelijk zaken op in de verordeningen, andere doen dat juist niet omdat het wijzigen van beleidsregels minder lang duurt dan het vaststellen van een gewijzigde verordening.

De verordeningen en beleidsregels worden ook wel de vier-eenheid genoemd. Dat is niet zonder reden. Vanwege de complexiteit en de impact dienen bij het opstellen en wijzigen de verschillende expertises: fiscaal juridisch, parkeren, handhaving, klantencontacten te worden betrokken. De controle van de versies die door het gemeentebestuur worden vastgesteld (denk aan definities, verwijzingen etc.) dient zeer zorgvuldig te gebeuren. Vervolgens dienen eerst de verordeningen door de gemeenteraad te worden vastgesteld en daarna de beleidsregels, die dienen te verwijzen naar de meest recent vastgestelde verordeningen. Het uitvoeren van zorgvuldige controles om fouten te voorkomen door het toepassen van het vierogenprincipe is daarbij wel het minimum.

Jitze Rinsma, redactie Vexpansie