Parkeergarages: Ontwikkelingen duurzaamheid en kwaliteit

Veel eigenaren, beheerders en exploitanten van parkeergarages (zoals gemeenten, vastgoedbeleggers, vastgoedbeheerders, commerciële exploitanten etc.) hebben er in deze tijd van snelle ontwikkelingen behoefte aan om meer inzicht te krijgen in de effecten daarvan op hun vastgoed (i.c. de parkeergarages). Vexpan en VBR, Platform Betononderhoud, organiseerden daarom 8 december 2022 een seminar.

Wat betekent de transitie van fossiele brandstoffen naar volledig elektrische of misschien wel waterstofauto’s voor bestaande garages? Welke nieuwe regelgeving op het gebied van verlichting en brandveiligheid zit er nu (wel of niet) aan te komen? Wat betekenen de sterk gestegen energiekosten? Hoe kunnen we al die mogelijke veranderingen richten op duurzaamheid en combineren met het doelmatig en efficiënt uitvoeren van beheer en onderhoud om de bestaande garages aantrekkelijk te maken of te houden voor de toekomstige gebruikers?

[Terugblik is geschreven door Peter Martens]

Het inhoudelijk programma werd geopend door Martin van Maarseveen, emeritus hoogleraar van de Universiteit Twente, met bespiegelingen over mobiliteitsontwikkelingen en parkeren. Er is behoorlijke onzekerheid na de coronapandemie en ontwikkelingen in de energiesector. Door schaalvergroting van allerlei diensten (bv supermarkten) is men meer aangewezen op de auto, om winkels etc. binnen een redelijke tijd te bereiken. Daarnaast blijft aandacht nodig voor parkeerbeleid in verband met leefbaarheid in binnensteden (minder parkeren in openbare ruimte) En dan is er nog de elektrificatie van het personenautopark met de implicaties voor parkeervoorzieningen.

Dit laatste onderwerp is aanleiding voor het CLIP: Convenant Laadinfrastructuur In Parkeergarages, toegelicht door Peter Dingemans namens Vexpan en Richard Hovinga vanuit het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat. In Nederland rijden nu 300.000 volledig elektrische auto’s (BEV’s), in 2030 zijn dat er naar schatting 1,9 miljoen en twintig jaar later zullen alle 9 miljoen auto’s emmisieloos zijn. Het doel voor een volledig emissieloos wagenpark is gesteld voor 2050.

De ambitie is dat in 2030 10% van alle plaatsen in parkeergarages zijn uitgerust met laadpunten: het opladen van de auto moet net zo gemakkelijk worden als het opladen van je telefoon. Belangrijk is daarbij om de aansluitcapaciiteit van de garages optimaal te gebruiken door slim te laden (verdelen van de capaciteit over meerdere laadpunten) en lokale opslag van overdag opgewekte zonne-energie (bij voorbeeld met vehicle-to-grid, wat overigens de meeste huidige elektrische auto’s nog niet aan kunnen). Netwerkcapaciteit vereist nog stevige uitbreiding: een elektrische auto waarmee 20.000 km per jaar wordt gereden, verbruikt ongeveer evenveel stroom als een gemiddeld huishouden. Daarnaast vereisen brandveiligheid en regelgeving nog het nodige werk.

Brandveiligheid kreeg de aandacht in de presentatie van Ronald van Brakel van EFPC Risk & Safety consultants. Er worden wel eisen gesteld aan de beschikbare laadcapaciteit, maar er zijn nog onvoldoende richtlijnen voor de uitvoering. Er wordt aan gewerkt maar de kennis loopt nog achter. Ten opzichte van de eerste generatie elektrische auto’s is er duidelijk verbetering in de brandveiligheid. Dit geldt ook voor de laadpunten en aansluitingen. Maar door incidenten is er een sterk negatief imago, dat met strakke eisen voor veilige installatie bestreden moet worden, vooral in niet-publieke garages is nauwelijks regelgeving en toezicht. Belangrijk is om effecten te beperken door branduitbreiding te voorkomen. Dit is van essentieel belang voor bovenliggende bebouwing (winkels, werken en wonen). Belangrijke keuzes om risico te beperken zijn load balancing (minder stroom naarmate de accu voller raakt), vroegtijdig detecteren en doormelden, automatische noodstop en alleen gecertificeerde laadpunten (geen wandcontactdozen met eigen kabel voor gratis laden). Om bij een brand effectief te koelen en schade aan de constructie te beperken, is een sprinkler-installatie de beste optie.

Na de pauze presenteerde Mark Laponder namens de Nederlanse Stichting Voor Verlichtingskunde de “Aanbeveling voor het verlichten van parkeerdekken en parkeerterreinen”. De verschillende NEN-normen voor parkeren en verlichting zijn niet altijd eenduidig. Daarom is onlangs door NSVV is samenwerking met VEXPAN de richtlijn “Verlichten van parkeergarages, parkeerdekken en parkeerterreinen” opgesteld. Daarin wordt onder andere de verticale verlichtingssterkte voor indoor parkeren geïntroduceerd: een drie-dimensionaal meetraster in plaats van alleen meten op de vlakke vloer. Ook wordt de behoudfactor behandeld: teruggang van verlichtingsniveau door veroudering cq vervuiling van de armaturen. Bovendien gaat het bij een goede/gelijkmatige verlichting niet alleen om goede armaturen maar ook is een goed effectief ontwerp van groot belang.

Vervolgens lichtte Peter Dingemans, bestuurslid van Vexpan en de European Parking Association, de nieuwe ontwikkelingen van de ESPA kwaliteitsstandaard toe. Sinds de laatste revisie in 2014 waren er veel nieuwe ontwikkelingen die de aanpassing noodzakelijk maakten. De elektrificatie van auto’s en de vereiste laadinfrastructuur stellen nieuwe eisen aan parkeergarages, waartoe ook het CLIP-convenant is opgezet. De ontwikkeling van digitaal betalen, kaartloze toegang (bv kentekenparkeren en apps) stellen nieuwe eisen aan de in- en uitrit en de betaalapparatuur. Ten slotte is de transitie van parkeergarages naar mobiliteitshubs in de stedelijke omgeving een nieuwe rol, met daaraan verbonden faciliteiten voor deelmobiliteit en logistiek (bv lockers voor afhaalpakketjes). In dit kader wordt voor de nieuwe ESPA-awards een groen bord uitgereikt. City Plaza in Nieuwegein is de eerste parkeergarage in Nederland met deze nieuwe ESPA-award.

Als laatste presentatie gaf Peter Nuiten van de VBR (Vereniging van gecertificeerde Beton Reparatiebedrijven) inzicht in het hoofdonderwerp van de middag: levensduurverlenging door duurzaam onderhoud. Het project “Duurzaam Onderhoud” is door VEXPAN en VBR al in 2016 gestart. Destijds was er te weinig vooronderzoek voor onderhoud en werd onderhoud vaak pas uitgevoerd als er al schade was ontstaan (scheurvorming, lekke voegafdichtingen etc): incident gestuurd onderhoud in plaats van planmatig.

Het project heeft nu zeven handreikingen opgeleverd voor de verschillende faseringen:
1. Achtergrond van strategieën
2. Inspecties, onderzoek en advies
3. Betonreparaties
4. Vloerafwerkingen
5. Dilataties in vloeren en wanden
6. Opstellen en gebruik van een MJOP (meerjarenonderhoudsplan)
7. Duurzaam ontwerp

Als grootste bedreigingen bij bestaande garages worden bouwfouten, verborgen gebreken (nog niet zichtbare schade), indringing van dooizouten en slijtage van vloerafwerkingen (met name in bochten) aangemerkt. Regelmatig investeren in onderhoud in plaats van incidentele grote reparaties leidt over de hele levensduur tot een lagere TCO (Total Cost of Ownership) met door de jaren heen een hogere gebruikskwaliteit.

Als afsluiting werd de gebundelde handreiking namens de projectgroep officieel uitgereikt door Jitze Rinsma aan de oud-voorzitter van Vexpan André Wielaard. Bovendien lag er voor alle deelnemers aan het seminar een exemplaar klaar.

Meer informatie
> Download presentatie
> Download Handreikingen
> VBR