Elektrisch rijden in 2050: een geactualiseerde prognose van ElaadNL

Er rijden steeds meer elektrische auto’s in Nederland. De groei van het aantal auto’s met een batterij zorgt er ook voor dat de behoefte aan voorzieningen voor opladen steeds groter wordt. De batterijen in elektrische auto’s worden groter en krachtiger. Tegelijkertijd ervaren we dat de druk op het stroomnet zijn grenzen bereikt. Goede prognoses van de vraag naar opladen helpen de betrokken partijen om in te spelen op de toekomst. Kenniscentrum ElaadNL publiceert met regelmaat over haar inzichten en heeft een actualisatie uitgevoerd van haar lange-termijn prognose van het aantal elektrische auto’s in Nederland. Op 8 februari jl. presenteerden de onderzoekers hun actuele bevindingen.

Van de redactie Vexpansie | Jeroen Quee – Redactie Vexpansie / Sweco

ElaadNL is het kennis- en innovatiecentrum op het gebied van slimme laadinfrastructuur in Nederland. Door hun onderlinge betrokkenheid via ElaadNL bereiden de netbeheerders zich voor op een toekomst met elektrisch rijden. Eind 2021 heeft E-laad een Outlook uitgebracht waarin wordt ingegaan op het perspectief voor het elektrisch rijden voor een verdere toekomst en heeft daarbij gekeken naar de ontwikkeling tot het jaar 2050. Daarin wordt dus dieper in de toekomst gekeken dan de gebruikelijke termijn voor prognoses van zo’n 15 jaar.

Prognose
In de nieuwste Elaad Outlook hebben de onderzoekers de prognoses voor elektrische personenauto’s en de benodigde laadinfrastructuur geactualiseerd. Ze hebben hiervoor de meest recente markontwikkelingen en beschikbare datasets rondom elektrische auto’s geanalyseerd. Op basis daarvan hebben ze de groei- en spreidingscenario’s voor elektrische auto’s en laadinfrastructuur bijgewerkt.

Op dit moment is het aantal (volledig) elektrische personenauto’s op de Nederlandse wegen (februari 2024) ruim 450.000. Dit is 5 % van alle personenauto’s.
De onderzoekers van Elaad verwachten tot aan 2030 beperkte groei van het aantal elektrische auto’s. De stimuleringsmaatregelen nemen af en op de markt is de beschikbaarheid van betaalbare modellen elektrische auto’s nog beperkt.
Het aandeel elektrische auto’s groeit echter na 2030 flink door, zelfs nog iets sneller dan eerder gedacht. Dit komt door Europese regels, de komst van betaalbare modellen en dalende batterijpakketprijzen. De groei wordt verder versterkt door nieuwe bevolkingsgroeicijfers.
Het totale Nederlandse wagenpark van personenauto’s zal gaandeweg elektrificeren wat leidt tot 10 miljoen batterij-elektrische personenauto’s in 2044. Deze ontwikkeling betekent ook dat een forse uitbreiding van het aantal laadpunten nodig is. Naar verwachting zijn er dan ongeveer 4,3 miljoen laadpunten nodig. In de vorige prognose was de verwachting nog dat er in 2050 9,1 miljoen elektrische auto’s zouden zijn.

Stroomvraag
Naast de nieuwste prognoses (tot 2050) voor de groei van elektrische auto’s is er ook aandacht voor de verwachte benodigde laadinfrastructuur en stroomvraag in Nederland. De groei van het elektrische wagenpark brengt uiteraard een forse toename met zich mee van de elektriciteitsvraag – nog forser dan tot nu toe voorzien. De prognose van de elektriciteitsvraag van elektrische auto’s in 2050 bedraagt 26 TWh Ter vergelijking: het totale huidige elektriciteitsgebruik in Nederland bedraagt 111 TWh per jaar (1 Terawatt = 1 Miljard kilowatt)..

Het laden verschuift daarbij in de komende periode ook wat meer van het nu nog dominante thuisladen op eigen terrein naar (semi-)publiek laden. Dat komt doordat in de beginfase het aandeel elektrische auto’s het grootst is in wijken met relatief hoge inkomens waar meer mogelijkheden zijn om op eigen terrein te laden. Met het meer algemeen worden van elektrisch rijden verschuift dit beeld en komt naar verhouding een groter deel van de laadbehoefte in wijken met minder mogelijkheden voor laden op eigen terrein waar dus meer vraag is naar publiek laden.

Het zo goed mogelijk inzichtelijk maken van de opgave voor het laden is cruciaal. Alle betrokken partijen moeten hier immers binnen het eigen domein op inspelen. Om meer inzicht te bieden heeft Elaad een interactief dashboard ontwikkeld, dat het voor iedereen mogelijk maakt om de impact gemeente en zelfs buurtniveau in te zien.

Laadprofielen
Het belang van en toepassen van ‘netbewust laden’ in het kader van toenemende netcongestie wordt groter. Reden voor de onderzoekers van ElaadNL om meer aandacht te richten op laadprofielen.

Laadprofielen geven aan wat de elektriciteits- en vermogensvraag per specifiek tijdsinterval is, gedurende een jaar. De onderzoekers hebben laadprofielen opgesteld aan de hand van miljoenen laadsessies en prognoses van het toekomstige mobiliteits- en laadgedrag. Door de prognoses en laadprofielen te combineren kan de netimpact van elektrische auto’s op nationaal en lokaal niveau over de tijd heen in kaart gebracht worden.

Stroomnet ontlasten met netbewust laden
Het regulier laden van auto’s, oftewel direct volladen bij aankomst op de locatie, zorgt voor extra hoge pieken op het elektriciteitsnet. Uit simulaties van ElaadNL blijkt dat bij regulier thuisladen er gemiddeld per elektrische auto ongeveer 1 tot 2,5 kilo Watt (kW) extra belasting ontstaat tijdens de piekuren. Netbewust laden, een vorm van slim laden, zorgt ervoor dat het laden van elektrische auto’s voornamelijk buiten de piekuren op het net plaatsvindt. De pieken die bijvoorbeeld tussen 17:00 – 23:00 ontstaan bij het regulier thuisladen van elektrische auto’s, worden dan significant gereduceerd. Hierbij is gerekend met een gegarandeerde basiscapaciteit van 4 kW die na 23:00 uur trapsgewijs wordt opgebouwd tot 11 kW. Er wordt inmiddels ook gesproken over een basiscapaciteit van bijvoorbeeld 0 kW bij netbewust laden in de piekuren en tegelijkertijd het opladen van elektrische auto’s met hogere vermogens buiten de piekuren op het net.

Het onderzoeksrapport wordt ondersteund door een interactief dashboard waarmee iedereen op CBS-buurtniveau de resultaten kan bekijken en ook downloaden.

Meer informatie

> Meer informatie over ElaadNL en een link naar de volledige Outlook en het interactieve dashboard is hier te vinden