Rapportages NIPV: Nauwelijks branden met Alternatief Aangedreven Voertuigen in parkeergarages in Nederland

Er is nog koudwatervrees voor het toelaten van Alternatief Aangedreven Voertuigen in parkeergarages en het faciliteren van het laden ervan vanwege mogelijke brandrisico’s. Het is daarom van belang om over feiten te beschikken en deze kennis te delen. Rapportages van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) tonen namelijk al drie jaar aan: er zijn nauwelijks branden door AAV’s in parkeergarages.

Van de redactie Vexpansie | Jitze Rinsma, Rinsma Parkeeradvies en redactie Vexpansie

Hoe zat het ook al weer?
Branden in parkeergarages komen nauwelijks voor en worden (in afwijking van woningbranden: circa 200 per jaar) niet geregistreerd door het CBS. Met de opkomst van Alternatief Aangedreven Voertuigen werden grotere brandrisico’s voorzien. Zo werd onder andere ook in februari 2020 in het consumentenprogramma Kassa gesproken over risico’s met het opladen van auto’s in parkeergarages (1). Daardoor ontstond bij veel parkeerexploitanten en leden van VvE’s koudwatervrees voor het toelaten van AAV’s in garages en het faciliteren van het laden ervan.

Later bleek onder andere uit buitenlands onderzoek door RVO (2) dat AAV’s niet meer branden veroorzaken dan auto’s aangedreven met fossiele brandstoffen. Het is van belang om voor de Nederlandse situatie over de feiten te beschikken. Het NIPV heeft deze taak op zich genomen. Dat is een hele goede zaak. Er zijn nu al over de afgelopen 3 jaar rapportages beschikbaar:

• 2021
• 2022
• 2023

Het NIPV heeft op zorgvuldige wijze de incidenten met AAV onderzocht. Aanbevolen wordt de rapportages te lezen, omdat deze meer informatie bevatten dan in dit artikel staat.

Onderstaand de samenvatting van de NIPV rapportage over incidenten met alternatief aangedreven voertuigen:

“Het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) en de Teams Brandonderzoek van de veiligheidsregio’s werken samen aan de ‘Database incidenten alternatief aangedreven voertuigen’. Doel hiervan is het inzicht verschaffen in het aantal en de aard van incidenten met AAV en de wijze waarop deze zijn afgehandeld. Het rapport is gebaseerd op deze database en geeft een kwantitatief beeld van de incidenten in de periode 1 januari 2023 tot en met 31 december 2023.

Onderzoeksvragen
In het onderzoek worden de volgende vragen beantwoord:
1. Hoeveel incidenten met AAV hebben er in 2023 plaatsgevonden?
2. Wat zijn de kenmerken van de ongevallen met AAV in 2023?
3. Wat zijn de kenmerken van de branden met AAV in 2023?

1. Incidenten
In 2023 hebben er in totaal 316 incidenten met AAV’s plaatsgevonden waar de brandweer ter plaatse is geweest. Dit betrof 164 ongevallen en 152 branden.

2. Ongevallen in 2023
Bij 164 ongevallen zijn in totaal 170 alternatief aangedreven voertuigen betrokken. 52,9% van de 170 voertuigen was volledig elektrisch aangedreven, 44,1% betrof een (plugin) hybride voertuig. Bij 5 ongevallen is brand ontstaan in het voertuig. In 2 gevallen heeft het accupakket daarbij een bijdrage geleverd aan de brand.

Uit de data blijkt dat bij de ongevalsbestrijding de brandweer gebruik maakt van 1000V-handschoenen, adembescherming, voertuiginformatie uit de daartoe beschikbare informatiesystemen en warmtebeeldcamera’s. In 3 gevallen is het voertuig na het ongeval afgevoerd in een dompelcontainer.

3. Branden in 2023
In totaal zijn bij 152 geregistreerde branden 163 alternatief aangedreven voertuigen betrokken. 55,8% van deze voertuigen beschikte over een volledig elektrische aandrijving. Bij 40,5% van de branden was een (plug-in) hybride aandrijving betrokken. Van de 157 voertuigen die beschikten over een accupakket, was in 19,7% van de gevallen de accu betrokken bij de brand. In 39 gevallen stond een elektrisch aangedreven voertuig aan een laadpunt gekoppeld. In 11 van deze gevallen is de accu van het voertuig betrokken bij de brand. Bij de brandbestrijding maakte de brandweer gebruik van 1000V-handschoenen, adembescherming, voertuiginformatie uit daartoe beschikbare informatiesystemen en warmtebeeldcamera’s.

Uit de data volgt dat de brandbestrijding geen eenduidig beeld laat zien, zowel wat betreft benaderingswijze als het gebruikte koelend vermogen (blusmiddel). Bij 23 branden is het voertuig ondergedompeld in een dompelcontainer; 7 keer is het voertuig alleen in een dompelcontainer vervoerd (en niet gedompeld) en 16 maal is onbekend gebleven of het voertuig is ondergedompeld, maar is wel een dompelcontainer ingezet.

Welke definities hanteert het NIPV?
Onder incidenten worden ongevallen, branden en andere meldingen (bijvoorbeeld een lekkage van de brandstoftank) verstaan waarbij de brandweer wordt gealarmeerd om het incident te bestrijden, dan wel een veilige situatie te creëren. Een ongeval is een omstandigheid waarbij er iets onverwachts gebeurt met het AAV dat schade of letsel veroorzaakt. Een voertuig is wel of niet betrokken geweest bij een ongeval als het voertuig ‘de veroorzaker’ van het ongeval is, en/of schade heeft opgelopen.

Als criterium voor brand geldt dat het voertuig een bijdrage geleverd heeft aan de brand. Een AAV met slechts schade door bijvoorbeeld een ander voertuig dat in brand stond of door een brand in een laadpaal waarbij het AAV niet daadwerkelijk heeft gebrand, is in de dataverzameling niet meegenomen. Een dergelijk incident is namelijk niet een AAV-voertuig in brand. Dit geldt eveneens als enkel de lading van een voertuig in brand stond: het incident wordt dan niet meegenomen in de database. Een voorbeeld hiervan is de brandende lading van een vuilniswagen, waarbij de brand beperkt is gebleven tot het vuilnis.

In enkele gevallen is het twijfelachtig of een AAV betrokken is geweest bij een incident. Dan wordt altijd het ‘vier-ogen-principe’ toegepast. Dit houdt in dat twee onderzoekers van het NIPV afzonderlijk van elkaar bepalen of er sprake is geweest van betrokkenheid van het AAV. Bij twijfel stellen zij dan de volgende vraag: is de brandweerinzet in eerste instantie gericht op het AAV? Indien ja, dan ‘telt’ het incident mee in de database, indien nee, dan ‘telt’ het niet mee.

Welke afbakening hanteert het NIPV?
Brandstof: de volgende brandstoffen worden in het onderzoek gezien als indicator voor de betrokkenheid van een AAV: – volledig elektrisch – (plug-in) hybride – waterstof (brandstofcel) – Compressed Natural Gas (CNG) – Liquified Natural Gas (LNG) – LNG of CNG in combinatie met benzine of diesel. Voertuigen aangedreven op alleen conventionele brandstoffen, zoals benzine, diesel en/of lpg, vallen buiten de scope van het onderzoek.

Voertuigcategorie: een voertuig heeft, in lijn met de definitie van de RDW, vier of meer wielen. Daarnaast worden elektrische motoren, trikes, brommobielen en boten meegenomen in het onderzoek. Er is gekozen voor het toevoegen van deze vier vervoermiddelen vanwege de relatief grote energieopslagcapaciteit in accupakketten van deze vervoersmiddelen. Elektrische scooters, Hove boards, e-steps, e-bikes en vergelijkbare vervoermiddelen vallen vanwege de kleine energieopslagcapaciteit van de accu buiten het onderzoek.

Wat valt op in de rapportage van het NIPV
In algemene zin valt op dat in 2023 39 van 119 AAV betrokken waren bij een brand aan een laadpaal en bij 11 daarvan was sprake van een accubrand (blz. 33 rapportage NIPV).

In de reflectie geeft het NIPV aan dat de betrokkenheid van het accupakket in 2023 aanzienlijk lager was dan in 2022 (blz. 39 rapportage NIPV).

In de jaarrapportage is niet specifiek opgenomen hoeveel incidenten in openbare of niet openbare parkeergarages hebben plaatsgevonden.

Navraag van ons bij het NIPV levert de volgende informatie op:

• In 2022 heeft een brand plaats gevonden in een half open parkeergarage (open parkeerkelder onder appartementencomplex), waarbij 2 elektrische voertuigen betrokken waren. Bij beide was de accu betrokken. De oorzaak was brandstichting.
• In 2023 zijn twee incidenten in parkeergarages geweest waarbij AAV’s betrokken waren. In beide gevallen was het accupakket van het voertuig niet betrokken bij de brand.

Uit bovengenoemde aantallen blijkt dat in Nederland branden met AAV’s in parkeergarages in 2022 en 2023 heel weinig voor komen.

Afsluitend
De jaarrapportages van het NIPV bevestigen de hoofdconclusie uit de RVO publicatie “Elektrische auto’s net zo veilig als auto’s op brandstof” uit 2020. “Over het geheel genomen lijken elektrische auto’s geen hoger veiligheidsrisico met zich mee te brengen dan conventionele auto’s”. (Rapportage)

Door de kennisontwikkeling bij diverse organisaties (NIPV, Rijk, RVO en de Vexpan werkgroep CLIP) rondom AAV en laden en het verspreiden van die kennis, is deze bij diverse direct betrokkenen zoals exploitanten, eigenaren en installateurs sterk toegenomen. Daarmee is de koudwatervrees nog niet weg. Een slecht imago komt te paard en een goed imago te voet.

Het (blijven) verspreiden van feitelijke informatie draagt bij aan het verdwijnen van het verbeteren van het imago over het toelaten van AAV in garages en het verminderen van koudwatervrees.

Het zou de media die in 2020 aandacht schonken aan verwachte grote brandrisico’s van AAV’s in parkeergarages uit een oogpunt van zorgvuldige journalistiek sieren dat beeld thans bij te stellen.

Wat is NIPV?
“NIPV staat voor Nederlands Instituut Publieke Veiligheid. We zijn het publiek kennisinstituut voor crisisbeheersing en brandweerzorg. Veiligheidsregio’s, Rijk en andere crisispartners versterken we met onderzoek, onderwijs, informatie en ondersteuning. Zo maken we Nederland veiliger en veerkrachtiger.
Onze ruim 300 professionals begrijpen ieder vanuit hun eigen vakgebied wat de behoefte is van ons werkveld. Hoogwaardige én betrouwbare dienstverlening is onze norm. Veiligheidsregio’s en andere crisispartners moeten in alle fasen van incidenten en crisis kunnen vertrouwen op actuele en relevante kennis, informatie en ondersteuning. Dit urgentiebesef beleven we dagelijks door onze drive, gevoed door collega’s die een achtergrond hebben als first responder.
De kerntaken zijn Onderzoek, Onderwijs, Informatie(voorziening) en Ondersteuning.
Het NIPV is een zelfstandig bestuursorgaan (zbo). De taken en werkzaamheden zijn vastgelegd in de artikelen 68, 69 en 70 van de Wet veiligheidsregio’s. De organisatie bestaat uit 4 centra en een stafbureau. Elk centrum levert herkenbare producten en diensten rondom crisisbeheersing en brandweerzorg.”

Meer informatie:

> 1) BNNVARA Kassa:

21-2-2020: Grote zorgen over ondergronds laden elektrische auto’s

09-05-2020: Grote zorgen VVe’s over veiligheid garages

16-10-2021: Alarm VVe besturen geen verplichte laadpaal in ondergrondse garages

> 2) Rijksdienst voor Ondernemend Nederland:

ELEKTRISCHE AUTO’S NET ZO VEILIG ALS AUTO’S OP BRANDSTOF “Geen reden om te wachten met de uitrol in parkeergarages’(18-11-2020): Elektrische auto’s brengen geen hoger veiligheidsrisico met zich mee dan conventionele brandstof auto’s. Dit is de belangrijkste conclusie uit een recent onderzoek dat in opdracht van RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) is uitgevoerd. Voor dit onafhankelijke onderzoek zijn 280 bronnen gevonden en bestudeerd en 25 experts geïnterviewd om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen”.

Meer over E-laden in Parkeergarages bij Vexpan:
> 19 september 2024 Netwerkbijeenkomst in Arnhem
> 17 oktober 2024 Vexpan Nationaal Parkeercongres
> Thema dossier: E-laden
> Jaarrapportage CLIP 2023