De digitale Gehandicaptenparkeerkaart

Al geruime tijd wordt er door de gebruikers van de Gehandicaptenparkeerkaart, kortweg GPK, gevraagd om inzicht in het parkeerregime van gemeenten. Door de verscheidenheid aan regelingen heb je zo een naheffing te pakken. Met de opkomst van digitaal handhaven merken gemeenten dat het erg omslachtig is om de GPK-rechten digitaal te controleren. De D-GPK gaat deze problemen oplossen.

[Dit artikel verscheen eerder in Vexpansie 2021-4. | Tekst Hans Nouwens]

Opties zijn er natuurlijk altijd zoals het laten controleren van een melding uit een scanauto door een BOA of het achteraf herstellen van de onterechte opgelegde naheffing. Door de digitale ontwikkelingen is de tijd rijp om beide problemen aan te pakken.

Vooronderzoek succesvol afgerond
In de zomer van dit jaar is het Service Huis Parkeer- en Verblijfsrechten (SHPV) met ondersteuning van gemeente Utrecht en Arnhem een onderzoek gestart naar het digitaliseren van de gehandicaptenparkeerkaart. Mede dankzij input vanuit diverse initiatieven is er een aanpak ontwikkeld die getoetst is in zes online sessies, SHPV-regiobijeenkomsten, GNMI-sessies (Gemeentelijk Netwerk voor Mobiliteit en Infrastructuur) en individuele gesprekken met belangenverenigingen, initiatiefnemers en gemeenten. Bij het uitkomen van deze editie is het SHPV druk bezig om het draagvlak van de gemeenten en de profijtgroep te concretiseren. Naar aanleiding van de informatiesessies hebben meerdere gemeenten al aangegeven deel te nemen aan de verdere uitwerking van het voorstel. Zij ondersteunen het project zowel financieel als door deelname aan de inhoudelijk uitwerking. Het voordeel voor die gemeenten is dat zij zo invloed hebben op de uiteindelijke regeling en vooroplopen bij de toepassing zodat GPK-houders in hun gemeenten als eerste gebruik kunnen maken van de nieuwe opzet.

Oplossingsrichting
De oplossing is nog niet definitief maar de oplossingsrichting wordt wel steeds duidelijker. Deze oplossingsrichting wordt verder uitgewerkt in enkele werkgroepen (zie onder). Het onderzoek heeft geleid tot een oplossing die het eenvoudiger maakt voor een GPK-houder om gebruik te maken van fiscale parkeerplekken terwijl het voor de gemeente mogelijk is om digitaal te handhaven. Een belangrijk uitgangspunt van de regeling is dat er aan de GPK een vergunning wordt gekoppeld. Die vergunning geeft een landelijk parkeerrecht bij deelnemende gemeenten op fiscaal parkeren conform het lokaal bestaande GPK-parkeerregime. In de vergunning worden, afhankelijk van het type GPK, één of meerdere favoriete kentekens opgenomen waar de GPK-houder uit kan kiezen. Een ander belangrijk uitgangspunt is dat gemeenten het uitgegeven parkeerrecht van elkaar accepteren. Een GPK-houder hoeft daardoor maar één keer een vergunning aan te vragen voor alle deelnemende gemeenten.
Deelnemende gemeenten vullen tevens het NPR aan door het lokale beleid voor het parkeren met een GPK in te voeren. Hierdoor ontstaat er één centrale plek waar het actuele GPK-beleid per gemeente is vastgelegd. Het is daarmee makkelijker voor een GPK-houder om te achterhalen waar deze aan toe is: gratis of betalen, met of zonder parkeerschijf, tijdsrestrictie of niet, gereduceerd tarief, wel of niet betalen op een gehandicaptenparkeerplaats (GPP), enz.

> Het document waarin de oplossingsrichting is beschreven is bij Hans Nouwens, SHPV op te vragen: h.nouwens@shpv.nl

Uitwerking in werkgroepen
In drie werkgroepen wordt het voorstel de komende maanden verder uitgewerkt. De drie werkgroepen zijn onderverdeeld naar de onderwerpen:
• Juridisch en beleid
Onderwerpen zijn onder andere het overnemen van parkeerrecht uit een andere gemeente, voldoen aan privacyregels, aanpassing verordening.
• ICT en uitvoering
Onderwerpen zijn onder andere aanpassing NPR, aanpassen favoriete kenteken, procedures actualiseren NPR, koppeling met vergunningsystemen.
• Communicatie
Onderwerpen zijn onder andere vergroten aantal deelnemende gemeenten, bekend maken regeling bij profijtgroep, user interface.

Tijdens het vooronderzoek hebben gemeenten aangegeven in welke werkgroep zij deelnemen. Daardoor kunnen we snel van start gaan.
Als alles volgens planning verloopt hebben de werkgroepen voor de zomer 2022 hun uitwerking gereed. Tussentijds vindt er een toetsing plaats bij zowel de profijtgroep als de gemeenten die zich daarvoor hebben opgegeven.

Toekomstplannen
Er zijn nog veel meer ideeën opgehaald. Bijvoorbeeld het inzichtelijk maken van de GPP, dus hoe ziet de fysieke parkeerplek eruit met mogelijk obstakels, grootte, ligging, etc. Een portaal om eenvoudig tussen favoriete kentekens te kunnen wisselen, een applicatie (app) om met een smartphone relevante gegevens te ontsluiten, start-stop van een parkeeractie mogelijk maken. Genoeg plannen voor innovatie.

Voordelen deelname
Voorop staat dat gemeenten de mobiliteit van de GPK-houder kan verbeteren door deel te nemen. Door het beleid ten aanzien van parkeren met een GPK inzichtelijk te maken wordt het voor de GPK-houder veel makkelijker om zich te oriënteren op een bezoek aan een stad. Het is belangrijk dat er zoveel mogelijk gemeenten de regeling gaan volgen. Een landelijk dekking zou fantastisch zijn. Ook als de gemeente zelf geen betaald parkeren heeft, is deelname van belang. De GPK-houder in hun gemeente kan dan ook profiteren van de regeling als deze op bezoek gaat in een andere gemeente.

Ook voor de gemeente zijn er duidelijke voordelen. Dat is het duidelijkst bij het efficiënt en digitaal handhaven. De gemeenten die voorop willen lopen en als eerste de voordelen willen hebben kunnen deelnemen aan het project D-GPK. Zij hebben dan invloed op de uitwerking en krijgen ondersteuning bij de implementatie van de regeling.

Intentieverklaring als start
Als start van de uitwerking werd er op de Internationale dag van mensen met een beperking, 3 december, een intentieverklaring getekend. Dit was de officiële start van het project Digitale Gehandicaptenparkeerkaart, ofwel D-GPK.
Gemeenten die deel willen nemen kunnen dat bij het SHPV aangeven.

Tekst: Hans Nouwens, projectmanager digitalisering GPK, SHPV