Van wie is de stoep? Deelfietsen in openbare ruimte
In steeds meer gebieden zijn inmiddels commerciële aanbieders van deelscooters en deelfietsen actief. Daarbij worden scooters en fietsen op de stoep geparkeerd. Dit roept de vraag op in hoeverre de openbare ruimte gebruikt mag worden voor het stallen van deelscooters en deelfietsen.
[Dit artikel verscheen eerder in Vexpansie 2021-2. | Tekst: Maaike de Wit]
Het Hotel had op de stoep voor haar deur een aantal fietsen geplaatst, met een kettingslot afgesloten en voorzien van een sticker met daarop een nummer. Volgens de gemeente was dit commercieel uitstallen van fietsen in strijd met de APV. Volgens artikel 4.3 van de APV is het namelijk verboden om zonder vergunning voorwerpen op de weg te plaatsen en/of te hebben, tenzij het gaat om voertuigen. Citaat:
Artikel 4.3
Voorwerpen en stoffen op, aan, in of boven de weg
1. Het is verboden zonder vergunning van het college voorwerpen of stoffen op, aan, in of boven de weg te plaatsen, aan te brengen, te hebben of te storten.
2. Het verbod geldt niet voor:
[…]
c. voertuigen, met inbegrip van kinderwagens, kruiwagens en dergelijke kleine voertuigen;
[…]
De gemeente had het Hotel daarom een zogenoemde last onder dwangsom opgelegd, een sanctiebesluit waarbij het Hotel werd verplicht om de fietsen weg te halen op straffe van een boete. Het Hotel vecht het besluit aan.
Oordeel rechtbank
De rechtbank gaf de gemeente gelijk. Het plaatsen van fietsen kon volgens de rechtbank vergeleken worden met winkeluitstallingen, die evenmin niet zijn toegestaan op de stoep. Ook het stallen van de fietsen werd immers uit commerciële overwegingen gedaan. Volgens de rechtbank was niet gebleken dat de fietsen in gebruik waren bij de hotelgasten of medewerkers. De fietsen leggen beslag op de openbare ruimte in het private belang van de onderneming dat ten koste ging van de publieke functies van de ruimte. Juridisch vertaald waren de fietsen daarom aan te merken als ‘voorwerpen’ in de zin van de APV – die niet op de stoep mogen worden geplaatst – en niet als ‘voertuigen’, die wel in de openbare ruimte mogen worden gestald.
Het Hotel gaat in hoger beroep.
Oordeel Raad van State
In hoger beroep krijgt het Hotel gelijk. Het Hotel had in hoger beroep onder meer aangevoerd dat de fietsen niet waren uitgestald met een commercieel oogmerk, maar bedoeld waren voor gebruik door hotelgasten en hotel-medewerkers. Daarom waren het voertuigen (en niet: voorwerpen) en mochten ze wel op de stoep worden gezet.
Het Hotel krijgt van de Raad van State gelijk, maar om andere redenen. Geoordeeld wordt volgens de tekst van de APV dat onder het begrip ‘voertuig’ ook een fiets valt en dat nergens uit de APV blijkt dat fietsen die door een hotel worden ingezet niet langer als ‘ voertuig’ kunnen worden beschouwd. Aangezien het zogenoemde legaliteitsbeginsel met zich meebrengt dat bij sancties zoals een last onder dwangsom heel duidelijk moet zijn omschreven voor welke handelingen men een sanctie kan krijgen, kon de gemeente niet op grond van de APV een sanctie opleggen.
De ‘wijze les’ voor de praktijk
Amsterdam zal haar APV op dit punt moeten aanpassen om alsnog handhavend te kunnen optreden tegen de manier waarop het Hotel gebruik maakt van de stoep. De wijze les uit deze uitspraak is dus dat als een gemeente het stallen van (deel)fietsen en (deel)scooters op de stoep/ het openbaar gebied aan banden wil leggen, dit expliciet in de APV moet worden beschreven.
> Tekst: Maaike de Wit, advocaat partner Straatman Koster Advocaten
Bekijk meer artikelen
Expertteam: Hoeveel parkeerplaatsen zijn er in Nederland?
Vraag van Mario van Ginkel Triflex aan het Vexpan Expertteam: Is er een overzicht te geven van de omvang van de parkeermarkt / totale parkeercapaciteit in Nederland? Lees het antwoord.
Lees meerAmsterdam peilt parkeerbeleid tegen 'autobesitas' Franse en Duitse steden
Grote auto's als SUV's die veel parkeerruimte innemen. De ergernis groeit. Franse en Duitse steden ontwikkelen plannen om 'auto's met overgewicht' meer parkeergeld te laten betalen.
Lees meerMogelijke oplossing overlast kuststrook Den Haag door onderzoek naar reisgedrag bezoekers
Een herkenbaar beeld voor strandbezoekers: aansluiten in de file en lang zoeken naar een parkeerplek. Adviesbureau Goudappel onderzoekt met veldwerkbureau NDC voor gemeente Den Haag hoe zulke (over)last op piekdagen te verminderen.
Lees meerBetaald parkeren in de hele gemeente Utrecht in 2034 een feit
Met aanvullende maatregelen zoals het stadsbreed invoeren van betaald parkeren en het fors verlagen van de parkeernorm bij nieuwbouw wordt een volgende stap gezet om auto’s uit Utrecht te weren.
Lees meerPeter Vissers: 'Wikken en Wegen werkt sneller dan een complete kosten-batenanalyse'
Dordrecht heeft bij het ontwikkelen van ideeën rond een nieuwe stadswijk de methodiek Wikken en Wegen gebruikt. Hierbij is ook gekeken naar de effecten van keuzes op onder meer mobiliteit en leefbaarheid, luchtkwaliteit en gezondheid.
Lees meerUitbreiding Dashboard Deelmobiliteit met deelauto's
CROW wil het Dashboard Deelmobiliteit uitbreiden met deelauto's. Om de gegevens van deelauto-aanbieders te laten voldoen aan de privacywet, biedt zij een tekst die gemeenten kunnen opnemen in hun Algemene Plaatselijke Verordening.
Lees meer