Uitreiking Q-Park Student-Award 2023

Op 9 november is in Maastricht wederom de Q-Park Student-Award uitgereikt. Deze werd in 2014 door samenwerking van Q-Park met de Erasmus Universiteit Rotterdam in het leven geroepen. Bachelor- en masterscripties op gebied van parkeren en stedelijke mobiliteit van studenten uit alle Europese universiteiten kunnen deelnemen. Een jury selecteert uit de inzendingen drie scripties, die op het event worden gepresenteerd. Dit is de enige competitie voor de young-professionals op dit gebied in Europa.

Van de redactie Vexpansie  | Peter Martens   Beeld Q-Park

Dit jaar was de uitreiking gecombineerd met een internationale uitwisseling van ervaringen op gebied van parkeren en mobiliteit binnen de Q-Park organisatie. Daarbij waren ongeveer honderd Q-Parkers uit zeven laden in Maastricht twee dagen bij elkaar. Daarbij lag de focus op de transitie van traditionele parkeergarages naar multifunctionele dienstverlenende mobiliteitshubs en hun rol in de stedelijke samenleving.
Deze thema’s sluiten sterk aan bij de recent door Q-Park ontwikkelde mobiliteitshubs in de parkeergarages Veerkaden in Den Haag en Zuidplein in Rotterdam, waar diverse buurtfuncties in de parkeergarage worden toegevoegd: laden van elektrische auto’s met Shell-Recharge, hub voor deelauto’s, deelscooters en deelfietsen die na gebruik weer bij de garage worden ingeleverd, afhaalpunt voor postpakketten, stomerij en wasservice met een vergaderruimte, werkplekken en een Shell Café. Dergelijke voorzieningen zijn ook al gerealiseerd bij het Astridplein in Antwerpen en bij Parklane aan de rand van het Londense HydePark.

In dit brede kader waren uit de elf inzendingen de volgende (Engelstalige) scripties geselecteerd voor de eindronde, overigens alle drie van studenten aan de TU-Delft:

• Jolien Meulepas: Mobility injustice: focusing on individuals’ everyday mobility experiences and capabilities
• Govert van Loon: Residential self-selection and changes in travel behaviour and travel attitudes caused by relocation.
• Rik van den Bogaerdt: Shared Mobility Hubs in Urban Developments

Keynote sprekers
Het programma van de middag werd ingeleid door Frank De Moor, CEO van Q-Park, met uitleg over het dagthema: Stedelijke mobiliteit en gedrag. Daarbij is het traject van wetenschap naar de dagelijkse praktijk cruciaal. Plannen, onderbouwd met wetenschappelijke verkenningen, leveren meer kans op succes bij implementatie.
Vervolgens gaf Derk Loorbach, hoogleraar socio-economische transitie aan de Erasmus Universiteit, zijn visie op het traject: Bedenken, Organiseren en Doen. Aan de hand van klimaatverandering en mobiliteit schetste hij hoe we vooral bezig zijn met marginale veranderingen in zaken die we nu al doen. Het opstarten van nieuwe fundamentele aanpassingen in de mobiliteit en gedrag blijken veel moeilijker, blijven vaak visioenen en worden nauwelijks uitgeprobeerd. Als voorbeeld noemde hij de autoloze stad als visioen. Er lijkt eerst chaos te moeten ontstaan, voordat negatieve zaken worden uitgefaseerd en nieuwe zaken geoperationaliseerd kunnen worden. Hij schetst een toekomst zonder private auto’s in de binnensteden, maar met publieke mobiliteit, die voor een groot deel door de (lokale?) overheid gerigisseerd zal moeten worden. Dat is een zaak van lange adem, die in stapjes bereikt zal worden, waarin de mobility hub een voorbeeld kan zijn.

Lucas van Schijndel, general manager Louwman BYD, beschreef zijn dubbele rol in de mobiliteit. Enerzijds vanuit BYD (Build Your Dreams) als leverancier van batterijen en elektrische auto’s, die met lagere prijzen de sector van elektrische auto’s breder toegankelijk moeten maken. BYD startte in 1995 als producent van batterijen en leverde pas in 2008 de eerste elektrische auto’s in China en hoort nu bij de top-drie producenten van elektrische auto’s in de wereld. Daarnaast positioneert Louwman zich als mobiliteitspartner in bredere zin. Voor de private markt om mobiliteit toegankelijker en meer beschikbaar te maken. Voor de publieke markt door met partners deelmobiliteit aan te bieden en daarbij lokale gemeenschappen te betrekken. Dit bevindt zich nog in de start-up fase.
De discussie en samenvatting na deze presentaties kwam tot het belang om kleine stappen te definiëren, die na evaluaties moeten bijdragen tot het uiteindelijke doel aan de horizon. Daarbij gaat het nadrukkelijk niet alleen om vergemakkelijken en vergroenen van de huidige mobiliteit, maar ook zoeken naar mogelijkheden om het leven te kunnen leiden met minder mobiliteit: sommige doelen naar de mensen toe brengen in plaats van andersom. De recente mobiliteitshubs (of servicehubs?) zijn daarin mooie eerste stappen.

Uitreiking Thesis-Award
Na de pauze presenteerden de drie (inmiddels afgestudeerde) studenten elk hun Master-thesis, ingeleid door Giuliano Mingardo van de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Jolien Meulepas ging nader in op de mobiliteitsarmoede in wijken met lagere inkomensgroepen met risico voor sociale uitsluiting. Het onderzoek vond plaats met gerichte interviews in Den Haag Bouwlust en Vrederust, gebouwd rond 1960. Deelnemers gaven lopen aan als de meest favoriete vervoerswijze. De fiets werd door autochtone bewoners meer als vervoermiddel erkend dan door allochtone bewoners. Om het effect van vervoersarmoede te bestrijden is niet alleen aanbieden van vervoer van belang, maar vooral om potentiële bestemmingen naar de buurt te brengen: werkgelegenheid, dagelijkse winkels, buurthuisactiviteiten, etc. Het gaat om planning van toegankelijkheid met focus op het doel (waar en hoe), in plaats van focus op de vervoermiddelen benodigd om het doel op afstand te bereiken.

Govert van Loon bestudeerde de relatie tussen houding Ten aanzien van mobiliteit en werkelijk mobiliteitsgedrag na verhuizingen. Mensen met een voorkeur voor autogebruik verhuizen relatief vaker naar gebieden met lage bewoningsdichtheid. Bovendien neemt de neiging tot autogebruik toe na een verhuizing naar een gebied met lage dichtheid. Het omgekeerde effect werd ook in het onderzoek waargenomen. Een vergelijkbare trend is ook waar te nemen met betrekking tot voorkeur en gebruik van openbaar vervoer. Waarschijnlijk wonen er meer mensen met een grotere voorkeur voor autogebruik in gebieden met lagere bevolkingsdichtheid, maar dat was geen onderdeel van het onderzoek. De verandering in voorkeur voor de auto kan ook worden ingegeven door verandering van baan of gezinsuitbreiding met kinderen. Deze veranderingen komen vaak samen met een verhuizing.

Rik van den Bogaerdt onderzocht de rollen en samenwerking van ontwikkelaars en overheid bij de ontwikkeling van (deel)mobiliteitshubs tot wijkhubs. Daarbij werden drie ontwikkelingsprojecten specifiek onder de loep genomen: Feyenoord City in Rotterdam, Nieuwlandplein in Schiedam en Waterlandkwarties in Purmerend. Bij de ontwikkeling is schaalbaarheid een belangrijk punt, gezien de moeilijke voorspelbaarheid van het gebruik van deelmobiliteit. Zo is er vooralsnog nauwelijks aanbod van deelmobiliteit voor de lagere inkomensgroepen. De overheid zou meer aandacht moeten schenken aan gebruikerstevredenheid en sociale impact voor de lokale gemeenschap. Verder punt van aandacht vormt de organisatie rond de hubs: vormt een hub een onderdeel van een netwerk met meerdere hubs in de regio? Werken diverse serviceaanbieders in een hub samen in een geïntegreerd servicepakket of werkt ieder apart, bijvoorbeeld krijgt iemand met de auto aan de laadpaal korting bij de horeca?

Frank de Moor ging bij de uitreiking van de Student-Award in op een centrale conclusie: gedragsverandering door samenwerking is cruciaal om minder tijd en energie kwijt te zijn aan mobiliteit. Historisch voorbeeld daarin zijn de dynamische parkeerverwijssystemen in de steden, waardoor het zoekverkeer aanmerkelijk is verminderd: tijdwinst voor de gebruikers en minder overlast voor de stedelijke omgeving. Gezien het belang van de integratie van gezichtspunten heeft de jury besloten de prijs te delen en alle drie finalisten dezelfde prijs van 1500 euro toe te kennen.

Meer informatie

> Q-Park

> Q-Park Student Award

Op onderstaande foto van links naar recht: Guiliano Mingardo, Rik van den Bogaerdt, Jolien Meulepas, Govert van Loon, Frank De Moor