Vehicle-to-grid: Elektrische voertuigen als flexibele opslag in het elektriciteitsnet
Vehicle-to-grid (V2G) technologie stelt elektrische voertuigen in staat om ook elektriciteit terug te leveren aan het elektriciteitsnet. De flexibele capaciteit van de batterij helpt het net in balans te houden en levert geld op voor de eigenaar van de auto. Een nieuw Europees platform voor de elektriciteitsmarkt brengt de grootschalige toepassing van Vehicle-to-grid een stap dichterbij.
[Dit artikel verscheen eerder in Vexpansie 2020-2 | Tekst Daan Hammer]
De opkomst van duurzame energiebronnen, zoals zon en wind, heeft een grote impact op ons elektriciteitsnet. Waar op dit moment fossiele energiecentrales het net op elk moment kunnen voorzien van elektriciteit, fluctueert de beschikbaarheid van duurzame energiebronnen. De zon schijnt bijvoorbeeld alleen overdag, en levert meer energie op in de zomer dan in de winter. Aan de andere kant verandert het totale elektriciteitsverbruik door onder andere het toenemende aantal elektrische voertuigen (EV’s) en bijvoorbeeld de grootschalige toepassing van warmtepompen en zonnepanelen. Vraag en aanbod binnen een steeds duurzamer elektriciteitsnet moeten flexibel op elkaar afgestemd kunnen worden om verstoringen op het net te voorkomen. Landelijke netbeheerder TenneT heeft daarom samen met drie andere Europese netbeheerders een platform ontwikkeld dat ook consumenten toegang tot de ‘duurzame energiemarkt van de toekomst’ geeft. Hiedoor worden in potentie miljoenen zonnepanelen, warmtepompen, batterijen en EV’s aan het elektriciteitsnet gekoppeld. Met behulp van blokchain-technologie houdt het platform bij wie er elektriciteit geleverd heeft en daarvoor (financieel) gecompenseerd moet worden. Het gebruik van blockchain-technologie is eerder in Vexpansie 2018 #2 toegelicht. Dit artikel is online te lezen op vexpan.nl/vexpansie.
Terugleveren
De ontwikkeling van het platform betekent ook de volgende stap in de ontwikkeling van EV’s als flexibele elektriciteitsopslag met behulp van Vehicle-to-grid. V2G is een technologie waarbij een EV via een laadpunt is gekoppeld aan het elektriciteitsnet en ook elektriciteit terug kan leveren aan het net. Daarnaast is het tijdstip van het opladen en terugleveren stuurbaar. De flexibiliteit van V2G sluit daarom perfect aan op de benodigde flexibiliteit in een elektriciteitsnet met duurzame energiebronnen. V2G kan deze flexibiliteit op verschillende punten in het net leveren:
- Back-up
Met V2G wordt de flexibele capaciteit van de batterijen van EV’s gebruikt als back-up door landelijke netbeheerders van het hoogspanningsnet. Bij onverwachte verschillen in vraag en aanbod, kunnen EV’s als reservediensten snel ingezet worden. Het elektriciteitsnet in een grote regio of het hele land wordt dan in balans gehouden door aangesloten EV’s te laden of ontladen. Hierdoor hoeven fossiele energiecentrales niet meer als back-up te dienen.
- Lokale piekbelasting
Ook op lokaal niveau kan V2G toegepast worden. De duurzame energie die lokaal is geproduceerd kan dan ook lokaal gebruikt worden. Elektriciteit hoeft hierdoor niet over lange afstanden te worden getransporteerd, waardoor er minder transportverlies optreedt. Ook de kabels in het net worden minder belast. De netwerkkosten gaan daardoor omlaag. Lokale netbeheerders zetten EV’s met V2G technologie in als tijdelijke buffercapaciteit om de piekbelasting in het net op te vangen. De voertuigen vangen dan bijvoorbeeld overdag de lokaal geproduceerde zonne-energie op. Deze energie wordt ’s avonds gebruikt om de piekbelasting te verlagen.
- Gebouwen
EV’s met V2G kunnen ook dienen als tijdelijke opslag voor gebouwen. Het overschot aan elektriciteit dat overdag met behulp van zonnepanelen opgewekt wordt, kan opgeslagen worden in de batterij van het voertuig. Wanneer de zonnepanelen niet voldoende elektriciteit genereren, kan er elektriciteit uit de batterij van de auto teruggeleverd worden. De lokaal opgewekte elektriciteit blijft daarmee behouden voor het gebouw. Daarnaast kunnen EV’s ook voor gebouwen dienen als back-up, mocht de stroom uitvallen. Uiteraard moet teruglevering uit de auto zodanig worden gedoseerd dat er nog wel genoeg stroom beschikbaar is om de volgende rit te kunnen maken.
Platform
Het platform van TenneT richt zich op het vervullen van de back-up functionaliteit van V2G voor het hoogspanningsnet. De EV-eigenaar stelt het voertuig beschikbaar voor het platform via een app en bepaalt daarbij hoeveel capaciteit van de batterij gebruikt mag worden. Zolang het voertuig geparkeerd staat en is aangesloten op een oplaadpunt, wordt de batterij onderdeel van de elektriciteitsmarkt, maar is altijd vol genoeg voor de volgende rit. Volgens TenneT is de deelname van 750.000 elektrische auto’s voldoende om in 2030 als back-up voor het net garant te staan, zonder de hulp van gascentrales. Meerdere autofabrikanten zijn inmiddels bezig om het beperkte aanbod aan EV’s dat geschikt is voor V2G uit te breiden.
De ontwikkelingen op het gebied van V2G en ondersteuning van het elektriciteitsnet maken EV’s een belangrijke schakel in de energietransitie. Daarin gaat het niet alleen meer om de verminderde uitstoot tijdens het rijden, maar ook om de vele waardevolle uren waarin de voertuigen stilstaan.
Geraadpleegde bronnen: Kennis- en innovatiecentrum ElaadNL TenneT
Daan Hammer,
Adviseur Elektrisch Vervoer bij Sweco
Kadertekst
Het verschil tussen Smart Charging en Vehicle-to-grid
Smart charging, ook wel V1G of unidirectioneel laden, is het verhogen of verlagen van het laadvermogen (laadsnelheid) van een EV. Deze vorm van flexibiliteit is alleen mogelijk bij een EV die aan het laden is of een lege batterij heeft. Vehicle-to-grid, ook wel bidirectioneel laden, power recycling of ontladen, gaat een stap verder. Hierbij is het mogelijk om het opgeladen vermogen van de batterij (deels) terug te leveren aan het net om fluctuaties in productie en verbruik van elektriciteit in het net te compenseren. V2G vergroot daarmee de flexibiliteit in het net en verbetert de integratie van duurzame energiebronnen.
Bekijk meer artikelen
Nationaal Laadonderzoek 2024: elektrische rijder wil slim laden
Steeds meer elektrische rijders zien de voordelen van slim laden bij de laadpaal, zo blijkt uit Nationaal Laadonderzoek 2024. Het jaarlijkse onderzoek, dit jaar de vijfde editie, is het grootste landelijke onderzoek naar de meningen en ervaringen van elektrische rijders (EV-rijders).
Lees meerMaximumbedrag naheffingsaanslag parkeerbelasting 2025 vastgesteld
Per 1 januari 2025 mogen gemeenten maximaal € 78,80 in rekening brengen voor de kosten die zijn gemoeid met het opleggen van een naheffingsaanslag parkeerbelasting.
Lees meerVernieuwde whitepaper brandveiligheidsrisico’s parkeergarages onder gestapelde woningbouw
BBN heeft een vernieuwde versie uitgebracht van de whitepaper over brandveiligheidsrisico’s bij parkeergarages tot 1.000 m2 onder gestapelde woningbouw. De uitgave is gericht op gebouweneigenaren, appartementseigenaren en vastgoedbeheerders met een onderliggende parkeergarage tot 1.000 m2 oppervlakte.
Lees meerDit is waarom Enschede niet kan optreden tegen 'spookauto's'
Langs de straten van Enschede staan ze er treurig bij: auto’s zonder kenteken, vernielde ramen, omsingeld door onkruid. Waarom grijpt de gemeente niet in bij deze weesauto’s? De zaak is ingewikkelder dan hij op het eerste gezicht lijkt.
Lees meerRapportages NIPV: Nauwelijks branden met Alternatief Aangedreven Voertuigen in parkeergarages in Nederland
Er heerst nog steeds koudwatervrees voor het toelaten van Alternatief Aangedreven Voertuigen in parkeergarages, ondanks dat rapportages van het NIPV al drie jaar aantonen dat branden door AAV’s zeldzaam zijn.
Lees meerGoudappel deelt inzichten uit belevingsonderzoek: hoe fietsparkeergarages aantrekkelijker worden
Op dinsdag 1 oktober organiseert Vexpan, samen met premium partner Goudappel, een webinar waarin belevingsonderzoek centraal staat. Het webinar vindt plaats van 11.00 tot uiterlijk 12.00 uur.
Lees meer