Microcar

Er is sinds begin 2022 een elektrische microcar op de markt die een serieus alternatief is voor de auto. Een Nederlands product zelfs. De individuele voordelen om er in te rijden zijn groot en het maatschappelijk voordeel is dat deze innovatie naast geld, energie en uitstoot ook veel ruimte gaat schelen. Verkeers­ruimte, maar ook parkeerruimte.

[Dit artikel verscheen eerder in Vexpansie 2022-4 |Tekst Barend Jansen  Beeld Carver 

Auto’s domineren onze leefomgeving. Ook alle nieuwe leefomgevingen zijn wettelijk verplicht op de auto ingericht. Hierdoor wordt het onmogelijk om weer leefomgevingen van vooroorlogse stedelijke en dorpse kwaliteit toe te voegen. Minder ruimte voor de auto via het verlagen van de parkeernorm is een manier om aantrekkelijker omgevingen te creëren. De woningbouw wordt er ook haalbaarder en betaalbaarder van, maar veel gemeenten durven dit nog niet. Een heel andere manier om de auto minder ruimte te laten innemen is door het koetsmodel van de auto ter discussie te stellen. Electrische microcars doen dit.

10 op de 11 automobilisten zitten alleen in hun 5-persoons auto. Daarmee is de woon-werkauto een verkwisting van ruimte, geld en energie. We sleuren gemiddeld 1.500 kilo en 12 kuub lucht en staal rond om 70 kilo en 0,07 m3 te verplaatsen.

Onderzoek TU Delft

In 2020 heb ik door de TU Delft uit laten zoeken wat de impact van smalle microcars op het spitsverkeer op de snelweg zou zijn. Hun conclusie was, zoals ook eerder die van de Leuvense Universiteit naar motoren, dat files verdwijnen als 15 procent van de spitsrijders op een motor of in een smalle microcar gaat rijden (download het rapport middels de QR-code). Dit betekent dat het koetsmodel van de auto ook nog eens een verkwisting van tijd is.

Een verkwisting dus van geld, ruimte, energie en tijd. Motoren zijn geen alternatief vanwege het aparte rijbewijs en het gebrek aan comfort en veiligheid. Het was daarom wachten op een microcar die echt een alternatief voor de auto vormt en de voordelen van de auto en de motor combineert. Daarvoor moet hij ook de snelweg op kunnen. Al 20 jaar heeft de Europese Unie subsidies verstrekt om grote autobouwers uit te dagen met dit soort microcars te komen. Om technische en financiële redenen zijn die nooit serieus doorontwikkeld. Maar sinds begin dit jaar is de Carver S+ op de markt. De Carver S+ combineert de voordelen van de motor (smal en licht) met die van de auto (comfort, veiligheid en gebruiksvriendelijk). Er zijn andere merken microcars zoals de Triggo en de WEEVIL maar die zijn te breed en hebben niet de techniek om in de bochten te leunen. Een techniek die er ook voor zorgt dat harde zijwind goed wordt opgevangen. Daarom hebben die andere microcars vaak geen ramen.

De Carver S+ heeft een topsnelheid van 80 km/h en een bereik van 100 kilometer. Hij weegt 330 kilo en er kunnen twee personen in. Hij is 106 cm smal en 289 cm lang. Vooral die smalheid luistert daarbij heel nauw. Dit bepaalt namelijk of hij met twee naast elkaar op een rijbaan kan en tussen de files door past. De Carver S+ mag de snelweg op. Je rijdt er net als een motor mee tussen de files door. Als je durft. Veel vrachtverkeer en veel oude auto’s en oude mensen rijden rond de 80km/h op de snelweg en veel stukken snelweg rond steden zijn al max 80 km/h. Met een bereik van 100 km is hij primair ook bedoeld voor regionaal verkeer, niet voor lange afstanden op de snelweg.

De voordelen zijn nu nog vooral individueel:

• kortere reistijd want geen files meer;
• eerder langs links- of rechts afslaand of parkerend verkeer;
• betaalbaar en daardoor eerder elektrisch rijden qua aanschafkosten;
• 100 km voor 1,25 euro;
• geen wegenbelasting want elektrisch;
• Sneller betaalbaar elektrisch rijden.

Dit zal nog wel even zo blijven want voorlopig zal geen 15 procent van de automobilisten hier mee gaan rijden. Dat is zonde want de maatschappelijke voordelen kunnen heel groot zijn: versnelling van de hele energietransitie in de mobiliteit, door betere betaalbaarheid en minder grondstoffen (op één Tesla accu (75 kWh) kunnen 10 Carvers rijden (7,1 kWh)). Minder verzwaring van energie-infra nodig, geen files en weguitbreidingen meer en minder verkeersgeluid (veel minder rolgeluid). Een maatschappij die compleet is ingericht rond de 5-persoonsauto zal fundamenteel veranderen met de komst van deze elektrische 1-persoonsauto.

Parkeerimpact

En dan hebben we het parkeren nog niet benoemd. Want je voelt op je klompen aan dat de parkeerimpact aanzienlijk zal zijn. Individueel sowieso want inparkeren is veel makkelijker en een plek is veel sneller gevonden. Carvers kunnen in restruimtes worden geparkeerd en nemen dan in feite helemaal geen ruimte in: tussen auto’s op plekken waar geen reguliere auto past. Maar maatschappelijk zijn de parkeervoordelen ook aanzienlijk. Je houdt het andere verkeer niet op bij het parkeren want men kan langs je rijden, er is veel minder zoekverkeer omdat er veel sneller plek gevonden wordt. Op reguliere haakse of visgraatplekken neemt deze microcar een halve plek in en kunnen er dus twee op één plek. Ook op een langsparkeerplaats kunnen er 2 op een plek.

In Zuid-Holland zijn er 270.000 huishoudens met 2 auto’s. Als alle 2e auto’s op termijn worden vervangen door microcars levert dit bijna 85.000 parkeerplekken op. In nieuwbouwomgevingen gericht op de microcar kunnen speciale parkeervakken het ruimteverschil nog verder optimaliseren. Een plek voor een Carver hoeft immers ook vanwege de beperkte lengte, maar 4,5 m2 in te nemen ten opzichte van 12 m2 voor een reguliere auto.

Proeftuin 

De maatschappelijke impact, zoals het parkeervoordeel, wordt echter alleen zichtbaar als het aandeel van de microcars substantieel is. Daarom wordt er samen met een gemeente en een ontwikkelaar nu gewerkt aan de proeftuin om de impact op een gebied te concentreren. Bij 120 woningen worden 25 deel-microcars geplaatst. Er worden nog twee buitenlandse locaties gezocht om in aanmerking te komen voor Europese subsidies. Vanuit het RVO/Horizon 2020 programma wordt er enthousiast op het initiatief gereageerd.

Naast een proeftuin is ook gericht beleid wenselijk om de volle impact in de toekomst mogelijk te maken. Mensen met een autorijbewijs van na 2013 mogen er alleen met een motorrijbewijs in rijden. Dat gaat op den duur een obstakel vormen voor maatschappelijke impact want men zal niet speciaal een motorrijbewijs hiervoor gaan halen. Een motorrijbewijs is ook niet nodig, deze microcar rijdt veel meer als een auto dan als een motor. Door een minimumleeftijd in te stellen kan men er in rijden met een autorijbewijs maar kan wel worden voorkomen dat jonge mensen die anders hadden gefietst, er in gaan rijden. En je zorgt ervoor dat alleen mensen met al enige jaren rijervaring erin rijden. Maar dan moeten overheden eerst de potentie en het maatschappelijk belang van deze innovatie gaan inzien.

Barend Jansen, Ruimtelijk verkenner, Provincie Zuid-Holland