Gemeente Hardenberg evalueert en actualiseert gereguleerd parkeren

Net als in vergelijkbare gemeenten in de regio was in de Hardenbergse samenleving discussie over het geldende parkeerbeleid. Alhoewel het parkeren al een aantal jaren naar behoren functioneerde, klonken er ongenoegens over de bestaande praktijk. Samen met de aankomende vervanging van de parkeerapparatuur was dit voor de gemeente aanleiding om een uitgebreide evaluatie van het parkeren in het centrum van Hardenberg uit te voeren.

[Dit artikel verscheen eerder in Vexpansie 2020-3 |Tekst Gerrit Dorgelo, Sandro Vlug en Jeroen Quee]

De gemeente Hardenberg is een middelgrote gemeente in het oosten van Overijssel, grenzend aan Drenthe, Twente en Duitsland. De gemeente heeft 60.000 inwoners, waarvan een kleine 18.000 in de stad Hardenberg. De gemeente vervult een streekfunctie in Noordoost-Overijssel en trekt bezoekers uit de hele regio. Daarnaast is de regio Hardenberg een populaire toeristische regio, met bezoekers uit het hele land.

Evaluatie en participatie

Het huidige parkeerbeleid in het centrum van Hardenberg functioneert al ruim tien jaar. Het bestaat uit een betaald parkeren zone in het winkelgebied, met vergunninghouderzones in de omliggende woonwijken. In het coalitieakkoord 2018-2022 is afgesproken dat een evaluatie moest plaatsvinden van het huidige parkeerbeleid. Op die manier kan bij de vervanging van de parkeerautomaten rekening gehouden worden met de wensen uit de samenleving.

In de samenleving zijn de belangen rond parkeren groot en de meningen divers. Daarom is als onderdeel van de evaluatie veel tijd geïnvesteerd in de betrokkenheid van inwoners, ondernemers en stakeholders. Nog voor het uitvoeren van de daadwerkelijke evaluatie is het gesprek met hen gestart. Gezamenlijk is een projectplan opgesteld, waarin belangrijke aandachtspunten voor de parkeeronderzoeken geformuleerd zijn. Daarnaast is met elkaar nagedacht over de opzet en de uitvoering van de evaluatie.

Scenario’s

Na vaststelling van het projectplan en uitvoering van de parkeeronderzoeken is in drie werksessies gewerkt aan het opstellen van verschillende scenario’s voor het parkeren. Daarvoor was het uitgangspunt dat een vorm van parkeerregulering noodzakelijk was.

Alle belanghebbenden zijn in de werksessies meegenomen in de opbouw van het parkeerbeleid: uit welke onderdelen het bestaat en wat de interactie tussen bepaalde onderdelen is. Door op deze manier te werken, kregen alle belanghebbenden inzicht en begrip in het tot stand komen van een succesvol parkeerbeleid. Men begreep de keuzes die hiervoor gemaakt moesten worden. Uiteindelijk zijn twee gedragen scenario’s voorgesteld:

• Scenario 1: Gratis | Blauwe zone
• Scenario 2: Betaald parkeren | Optimaliseren

De ondernemers waren sterk voorstander van het gratis parkeren, om het bezoek aan het centrum aantrekkelijker te maken. Bewoners van het centrum waren hier echter niet enthousiast over. Het college stuitte bij dit scenario ook op een aantal inhoudelijke bezwaren. Het gratis parkeren zou de wens tot het beter verdelen van parkeercapaciteit tenietdoen en bovendien de stimulans om met de fiets naar het centrum te komen weg laten vallen. Daarnaast waren de financiële gevolgen voor de gemeentelijke begroting groot.

Tegelijkertijd wilde het college wel tegemoetkomen aan de wens van gratis parkeren en ook het gebruik van de parkeergarages verbeteren. Vandaar dat uiteindelijk gekozen is voor verdieping van scenario 2, genaamd scenario 2B: “Betaald parkeren | Beter verdelen”. Dit scenario combineert de voordelen van het gratis parkeren met de optimalisatie van het huidige parkeersysteem.

De gemeenteraad heeft in februari 2020 ingestemd met het voorgestelde nieuwe parkeerbeleid conform scenario 2B. De gemeente accepteert dat hiermee het bestaande exploitatietekort nog verder wordt vergroot, maar blijft investeren in een aantrekkelijker centrum om zo zijn streekfunctie voor de regio te kunnen blijven vervullen. Op dit moment wordt gewerkt aan de (juridische) implementatie en de vervanging van de parkeerapparatuur. Volgens planning is het nieuwe parkeerbeleid na de zomer van 2021 van kracht.

Gerrit Dorgelo, Bonotraffics; projectleider namens gemeente Hardenberg

Sandro Vlug, beleidsmedewerker verkeer gemeente Hardenberg

Jeroen Quee, Sweco / redactie Vexpansie

Kaderteksten:

Parkeeronderzoeken

In het hele onderzoeksgebied zijn in zowel het hoog- als het laagseizoen parkeertellingen uitgevoerd. Daarbij is gekeken naar de bezettingsgraad, de parkeerduur en de herkomst van de parkeerder. Ook is in het centrum op straat en op de campings geënquêteerd. Vervolgens is in de hele gemeente een enquête over het parkeren verspreid. Dit leverde een respons op van meer dan drieduizend reacties. Een waardevolle bron van informatie. 

Uit de parkeertellingen bleek dat in het centrum voldoende parkeercapaciteit aanwezig is. Het gebruik van deze parkeercapaciteit is alleen onevenwichtig verdeeld. De twee parkeergarages (Centrum/Gemeentehuis en Centrum/LOC) zijn zelfs sterk onderbezet, terwijl een aantal parkeerterreinen een structurele overbezetting kennen.

Het betaald parkeren en het parkeertarief zijn voor bewoners afwegingspunten voor het bezoek aan het centrum van Hardenberg. Het parkeertarief wordt door toeristen en bezoekers van het centrum passend gevonden voor een kern als Hardenberg. Daar tegenover wordt wel gesteld dat men het centrum vaker zal bezoeken wanneer het parkeren gratis zou zijn.

Opvallend was dat bewoners van het centrum aangaven groot voorstander te zijn van betaald parkeren en met name het ontbreken van een goede bezoekersregeling als grootste knelpunt te zien.

Scenario 2B: Betaald parkeren | Beter verdelen

In scenario 2B wordt het betaald parkeren gehandhaafd, maar wordt ingezet op het beter verdelen van de parkeerders. Naast het oplossen van de knelpunten uit de evaluatie, wordt gedeeltelijk gratis parkeren aangeboden in de parkeergarages Centrum/Gemeentehuis en Centrum/LOC. Op deze manier krijgt de consument de keuze:

• hij kan gemakkelijk vlakbij de winkels parkeren maar moet daarvoor betalen of,
• hij kan gemakkelijk in een van de parkeergarages parkeren, waar hij de eerste drie uur gratis kan blijven staan;
• hij kan op een grotere afstand van het centrum de gehele dag gratis parkeren.

Daarnaast wordt het voor werknemers en bewoners aantrekkelijker om een abonnement te kopen in de parkeergarages, waardoor er parkeerruimte in het centrum vrijkomt voor bezoekers. Met scenario 2B wordt in het centrum van Hardenberg gratis parkeren aangeboden, de parkeerdruk in het centrum beter verdeeld en komen de juiste parkeerplaatsen beschikbaar voor de juiste parkeerders.