Gemeente Rotterdam: Grote plannen voor fietsparkeren, maar uitdaging om te realiseren

Om Rotterdam fijn, aantrekkelijk en groen te houden, heeft Vexpanlid gemeente Rotterdam een ambitieus fietsparkeerplan gelanceerd. Waarom? Ze willen dat straten veilig, fijn en comfortabel zijn, met veel ruimte voor de voetgangers. Maar losse fietsen die overal staan, zijn een doorn in het oog. De gemeente wil graag dat meer mensen fietsen in de stad. Daarom maken ze op steeds meer plekken goede fietsparkeerplekken. Dat klinkt simpel, maar dat is het niet.

Van de redactie Vexpansie  | Tekst Sander ten Hoorn, Productmanager Fietsparkeren bij de Gemeente Rotterdam

In dit artikel vertellen Sander ten Hoorn, Productmanager Fietsparkeren bij Gemeente Rotterdam, en Bart Christiaens, fietscoördinator  van Gemeente Rotterdam, over de plannen en uitdagingen van dit fietsprogramma.

Een groene, fietsvriendelijke stad

Het concept is simpel maar effectief: om de stad leefbaarder, aantrekkelijker en groener te maken, moeten we het fietsgebruik aanmoedigen. Dit betekent echter dat we als stad voldoende plekken moeten hebben waar mensen hun fiets veilig kunnen parkeren. Maar de ruimte op straat is beperkt, en er staan veel losse fietsen op straat die veel ruimte innemen. De oplossing? Meer overdekte fietsenstalling, zodat er meer ruimte op straat ontstaat. Hier blijken fietsers ook behoefte aan te hebben: een fietsenstalling waar ze hun fiets veilig en droog achter kunnen laten. Minder fietsen op straat draagt ook bij aan de mooie uitstraling van de stad en zorgt voor meer ruimte voor voetgangers. Een goed ontworpen fietsenstalling is de plek waar een fietser een voetganger wordt, en daarom is het van groot belang om deze ruimtes aantrekkelijk te ontwerpen.

De fietsenstalling van de toekomst

De gemeente Rotterdam heeft heldere richtlijnen vastgesteld voor fietsparkeren in de “Fietskoers 2025″ (2019) en de “Fietsparkeerstrategie binnenstad” (2021). Deze documenten dienen als leidraad voor het verbeteren van fietsparkeervoorzieningen in de stad.

In samenwerking met partners, zoals de gemeente Eindhoven en Movares, heeft Rotterdam onderzocht hoe de ideale “fietsenstalling van de toekomst“ eruit zou kunnen zien. Concrete verbeteringen worden op verschillende locaties in de stad doorgevoerd, waaronder de binnenstad, het Centraal Station, andere OV-locaties, nieuwe ontwikkelingsgebieden en wijken. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met belangrijke betrokkenen zoals ProRail, NS, het Ministerie, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, wijkraden en de Rotterdamse Fietsersbond.

Meer fietsparkeerplekken in ontwikkeling

Het ambitieuze doel is om in 2040 meer dan 34.000 extra fietsparkeerplekken in het stadscentrum te creëren. Dit omvat zowel al geopende stallingen, zoals die aan de Lijnbaan, als geplande openingen, zoals de stalling in het voormalige V&D-pand in 2024. Soms zetten we tijdelijke fietsstallingen op drukke plekken neer als er een (te) grote vraag is.

De fietsenstallingen bij Rotterdam Centraal Station hebben een flinke upgrade gekregen, met uitbreiding aan de noordkant en een nieuwe fietsenstalling in de openbare ruimte aan de zuidkant. De introductie van een deelhub voor deelscooters en deel(bak)fietsen in de Weenatunnel (juli 2023) was een stap voorwaarts om de stad diverse vervoersmogelijkheden te bieden. Bij andere OV-locaties worden ook nieuwe stallingen gerealiseerd, zoals bij Kralingse Zoom (opgeleverd in september 2023), station Alexander (gepland voor 2025) en Zuidplein / Hart van Zuid (gepland voor 2025).

Bovendien streven we ernaar om plannen voor fietsparkeren op te nemen in nieuwbouwplannen, transformatieprojecten en gebiedsontwikkelingen. In buurten en wijken worden jaarlijks 1.300 tot 2.000 fietsparkeerplekken gecreëerd, variërend van fietsnietjes tot speciale vakken, fietsenstallingen en vlonders. Daarnaast willen we graag op meer locaties buurtfietsenstallingen realiseren, zoals bijvoorbeeld de recent geopende buurtfietsenstalling aan de Kabeljauwsestraat (mei 2023). Echter, het vinden van geschikte panden blijft een flinke uitdaging.

Uitdagingen in realisatie

Ondanks de positieve ontwikkelingen, zijn er nogal wat uitdagingen die we moeten aanpakken in ons fietsparkeerprogramma. Hier zijn enkele van die uitdagingen:

• Afhankelijkheid van Ruimtelijke Projecten: Het bouwen van nieuwe fietsenstallingen hangt vaak af van andere projecten of ontwikkelaars in de stad. Dit maakt de zaken ingewikkelder en brengt soms financiële en politieke problemen met zich mee. Soms wordt het belang van fietsparkeren niet genoeg benadrukt, waardoor fietsers uiteindelijk met minder goede of zelfs slechte parkeermogelijkheden te maken krijgen. Dit heeft te maken met zowel wettelijke eisen voor fietsparkeren (die juridisch afdwingbaar zijn) als betrokkenheid in het planningsproces voor kwaliteitsaspecten (die niet juridisch afdwingbaar zijn).

• Handhaving: Het handhaven van regels over fietsparkeren blijft een punt van discussie, inclusief het vaststellen van verbodsgebieden voor fietsparkeren en het beschikbare handhavingspersoneel. Ook de beperkte capaciteit van ons fietsdepot (Fietspunt) vormt een uitdaging.

• Ruimtelijke Integratie: Het integreren van fietsparkeervoorzieningen in stedelijke ruimtes wordt steeds complexer, vooral op locaties waar verschillende ruimtelijke behoeften samenkomen, zoals woonstraten waar ruimte moet zijn voor voetgangers, deelvervoerhubs, autoparkeerplekken, laadpalen, stadslogistiek, groenvoorzieningen, afvalinzameling, speelplekken en ondergrondse infrastructuur.

• Discussie over Uiterlijk vs. Functionaliteit: Er is vaak een discussie tussen esthetiek en functionaliteit bij het ontwerpen van fietsparkeervoorzieningen. Collega’s vanuit mobiliteit proberen samen met collega’s die met de buitenruimte bezig zijn zo goed mogelijke fietsparkeervoorzieningen te creëren.

• Financiële uitdagingen: De financiering van nieuwe stallingen en de kosten van beheer en onderhoud blijven onderwerp van gesprek, met name in relatie tot de inkomsten uit autoparkeren.

Op weg naar een fietsvriendelijke stad

Ondanks deze uitdagingen blijft Rotterdam vastberaden om een stad te worden waar het fijn, veilig en comfortabel fietsen is door een drukke stad. We willen een stad waar er genoeg plek is om te lopen en waar fietsers hun fiets veilig kunnen parkeren. Samenwerkingen, innovaties en vastberadenheid kunnen ons helpen om deze problemen op te lossen. Dat helpt de stad schoner en fijner te maken voor alle mensen in Rotterdam, en voor iedereen die op bezoek komt. We blijven werken aan een toekomst waarin het parkeren van fietsen geen probleem meer is.”

Meer informatie:

> Gemeente Rotterdam, Sander ten Hoorn